Onze stadstour door Surabaya...

We waren weer ruim voor de wekker wakker. Misschien omdat we er erg vroeg inlagen! Dayat liep al bij zijn auto rond om hem schoon te maken. Douchen en aankleden en vervolgens naar beneden voor het ontbijt. Het was nog geen 8.00 uur toen Trudy Dayat al zag lopen met onze gids. Die zou toch pas om 9.00 uur hier zijn? Maar ja, we moeten nog wel ontbijten. Dan moeten ze nog maar even wachten! 

Na het ontbijt gaan we op pad. Als eerste naar het marine-ereveld Kembang Kuning. Daar ligt de vader van pa van der Star begraven. Om daar te komen moet je over de Chinese begraafplaats. We rijden heel rustig tussen de graven door en zien overal mensen rondhangen. Heel bizar, maar onze gids legt uit dat er op en tussen de graven gezinnen wonen omdat ze geen huis hebben. Doordat de graven vaak een soort baldakijn hebben, "wonen" ze toch nog iets beschut!

Uiteindelijk komen we bij een poort aan met daarnaast een scheepsbel. Hier kun je bellen als je het ereveld op wilt, maar een van de mannen die het terrein onderhoudt zag ons aankomen en kwam al naar de poort. Het is ontzagwekkend wat je te zien krijgt. Mooi aangelegd en zeer goed onderhouden. Witte houten kruizen staan netjes uitgelijnd met hoofdzakelijk Nederlandse namen. Aan de vorm kun je het geloof herkennen en of dat het een man, vrouw of kind betreft. We rijden door tot de parkeerplaats, zetten de auto daar neer en lopen naar het kantoortje van de OorlogsGravenStichting (OGS). Daar schrijven we ons in in het register en zoeken in het boek waar pa's vader begraven ligt. Op weg naar het graf pakken we een aantal witte bloemen van de grond. Ook Dayat en de gids beginnen bloemen op te rapen, die we vervolgens aan de voet van het kruis neerleggen. Een zeer aangrijpend moment! Zo blijven we nog even zitten, gevangen op deze bijzondere plek waar de tijd heel even stil lijkt te staan.

Vervolgens lopen we langs de kruizen, lezen de namen en zien de data staan. Dan realiseer je je pas hoe jong de mensen waren die stierven.
We lopen door tot het Karel Doorman Monument, neergezet ter nagedachtenis aan hen die vielen tijdens de slag om de Javazee, een laatste poging om een Japanse invasie van Java te voorkomen. Hier hangen bronzen plaquettes met de namen van de opvarenden.

We lopen rustig terug naar het gebouwtje en gaan nog even in de schaduw zitten. Het is ontzettend heet. Dit is de eerste dag dat de zon volop schijnt. Rachman had ons al gewaarschuwd dat het erg warm kon zijn in Surabaya.
Na een donatie in de daarvoor bestemde bak gaan we naar de auto. Verder met onze tour. We rijden weer over de begraafplaats, alleen nu een iets andere route. Een uitgestrekte vlakte met graven onder de bomen, er tussen scharrelende mensen en kinderen op zoek naar... ja, naar wat? Triest om te zien.

Op weg naar een sigarettenfabriek. Een arme chinees, op z'n 5e naar Indonesië gekomen, heeft na veel omzwervingen het handelsvak geleerd en is uiteindelijk een sigarettenfabriek begonnen. En niet zomaar sigaretten, maar kretek sigaretten. 
We krijgen een rondleiding van een jonge gids, die goed engels sprak. Hij legde het hele proces uit. Tabak van Java, Sumatra en de VS worden tot een blend gemengd. Daarna worden er kruidnagels aan toegevoegd, hetgeen een aparte geur en smaak geeft. Als de sigaretten branden, zijn er mensen die vinden dat ze stinken... De uitleg vond plaats in het museum, vervolgens gingen we naar de bovenverdieping, waar zich ook de souvenir winkel bevond. Door een glazen wand kon je naar beneden in de productiehal kijken. Hier mochten we geen foto's maken. Waarschijnlijk vanwege de arbeidsomstandigheden! Ruim 400 vrouwen zitten aan tafeltjes met de hand sigaretten te rollen. Het lijkt wel of je naar een versnelde film kijkt, zo razend snel gaan de bewegingen! Ze hebben wel lol met elkaar want je zag ze regelmatig lachen.
Na de rondleiding hebben we nog even over het terrein gelopen en de 2 Rolls Royces bewonderd van de baas.
Naast de fabriek zit een cafe en het was tijd voor koppie koppie. Maar helaas, gesloten! Dus op zoek naar iets anders. Eigenlijk was het ook etenstijd, misschien maar eens een restaurantje zoeken. Maar onze gids had andere plannen. We gingen eerst nog naar het monument ter herinnering aan de onafhankelijkheidsstrijd in Surabaya. Een 40 meter hoge obelisk, midden in een groot park.  Rond het monument liepen schoolkinderen rond, die toen ze ons in de gaten kregen direct op ons afkwamen. Natuurlijk voor een foto! Nou, daar nemen we wel tijd voor. Dat was weer een hoop gegiechel! 

Onder een deel van het park bevindt zich een museum. Ook daar zijn we naar binnen geweest en kregen daar een rondleiding van een alleraardigst meisje, die goed engels sprak. Omdat er veel schooljeugd met opdrachten bezig waren en daarbij de nodige herrie maakte, kwam ze soms niet boven het lawaai uit. Toch weer een hoop opgestoken! Mooie diorama's en veel authentiek fotomateriaal. Mijn interesse is gewekt, dus thuis maar eens wat boeken lezen over de Indonesische onafhankelijkheid.

Door de hitte van de zon terug naar de auto, waar Dayat al op ons wachtte. Nu hadden we echt wel iets te drinken verdiend. Onze gids was toch niet echt zo'n kenner van Surabaya. We hebben toch een paar keer de weg moeten vragen aan straatventers. Maar, ook dit was het wachten waard! We kwamen een restaurant binnen en op dat moment klonk een gong en werden we zingend door de bediening welkom geheten. Het leek op een wokrestaurant en dat was het ook wel een beetje. Je zocht je eten bij elkaar en vervolgens werd er nog iets mee gedaan. Je kon al vast aan je tafel gaan zitten waar het drinken werd gebracht. Even daarna kwam het eten. We hadden voor dunne schijven rundvlees gekozen, die op een gietijzeren schaaltje werden gebakken en op het moment van uitserveren werden overgoten met een ketjapsaus. We hadden dat afgelopen week al een keer in een restaurant gezien en nu maakten we het zelf mee! Het was overheerlijk. Natuurlijk waren onze ogen weer groter dan de maag, maar met een beetje duwen... Dayat en onze gids hadden bij ons aan tafel gegeten. Die mannen hebben hier echt een loden pijp! Zo snel kunnen wij niet kijken of ze hebben het op. Natuurlijk om te kunnen roken. Dus die waren even de hort op.

Na te hebben afgerekend zijn we in de auto gestapt en teruggereden naar het hotel. Onze gids had ons niets meer te vertellen. We hebben dan ook precies afgerekend! Aan Dayat hebben we laten weten dat we klaar waren voor vandaag en dat hij ook lekker kon gaan relaxen. 
We zijn even naar de kamer geweest en hebben uiteindelijk besloten even een eindje te gaan lopen. Aan de reactie van de mensen langs de straat kun je zien dat ze nooit wandelende toeristen meemaken. Na een aantal kilometers kwamen we er achter dat er niets te beleven viel, dus zijn we teruggegaan naar ons hotel. 

Het was nog steeds warm! De temperatuur in Indonesië is hoog en in combinatie met de hoge relatieve luchtvochtigheid van 95% en meer best wel heftig. Maar we houden het goed uit en de airco's van de auto en de hotels zorgen ervoor dat je af en toe een rustmomentje hebt. Ook kun je heerlijk slapen op perfecte bedden. We hebben geen klagen!
Omdat we vandaag voor de eerste keer een blauwe hemel met witte wolken hebben, is het extreem heet. Maar nogmaals, we klagen niet!

Terug in het hotel hebben we even wat gedronken. Op de kamer ben ik begonnen met de blog en Trudy heeft pa van der Star gebeld. Die was blij iets van ons te horen. Kelly vertelt hem wel wat er in onze reisblog en op Facebook staat, maar dit is toch anders! Hij was volgens ons een beetje emotioneel. Daarna Kelly nog even gebeld via WhatsApp. Na de laatste nieuwtjes uitgewisseld te hebben zijn we maar eens op voedseljacht gegaan. In eerste instantie wilden we wat eten bij een warung (eettentje) naast het hotel, maar die hadden een erg beperkt aanbod. Dus toch maar in het hotel iets verschalken. We hadden beiden niet zo'n honger, dus een Bintang, een cola en 2x Gado-Gado. Heerlijk! En precies genoeg. Het toetje hebben we, heel decadent, op onze kamer laten bezorgen. Een mocktail met bananen en slagroom. Heel vies, ha ha  

Het wordt vanavond weer niet laat. Morgen de reis naar Malang. De afstand is een stuk kleiner dan van Solo naar Surabaya, maar we willen met licht aankomen. Dus vertrekken we om 8.00